Rocket Sound

เมื่อจะนำรถไปติดตั้งระบบเสียงรถยนต์ เราควรมาทำความรู้จักกับดอกลำโพงประเภทต่างๆ ที่ถูกนำมาใช้กันในระบบเสียงรถยนต์กันนะครับ ดูสิครับว่ามันมีชื่อเรียก และคุณลักษณะโดยทั่วไปอย่างไรกันบ้าง

1.ทวีตเตอร์ (Tweeter)

เป็นลำโพงที่ออกแบบมา เพื่อตอบสนองเสียงในช่วงความถี่ย่านสูง หรือมีช่วงความถี่ทำงานโดยประมาณ จาก 1,250 เฮิตซ์ (Hz) ถึง 20,000 เฮิตซ์ (Hz) อันเป็นความถี่เสียงสูงสุดที่มนุษย์สามารถได้ยิน สำหรับคำว่า “ทวีตเตอร์” นั้น ก็พ้องเสียงมาจาก “นกทวีตเตอร์” ที่มีเสียงในช่วงความถี่สูง มีขนาดสัดส่วนของหน้าลำโพงประมาณ 1 นิ้ว ถึง 3.5 นิ้ว

ลำโพงทวีตเตอร์ มีลักษณะจำแนกตามความนิยมได้เป็น 2 ลักษณะด้วยกัน ได้แก่

1.1.ทวีตเตอร์โดม (Dome Tweeter) ตัวกรวยจะมีลักษณะแบบโดมหรือครึ่งวงกลม ทั้งโค้งหงายแบบกระทะ หรือโค้งคว่่ำแบบฝาครอบ ใช้วัสดุได้หลากหลาย ทั้งผ้าไหม, ฟิล์ม PP, กระดาษ, โลหะบาง, เซรามิค และอื่นๆ รวมถึงมีนวัตกรรมแปลกใหม่อีกมากมาย

1.2.ทวีตเตอร์ฮอร์น (Horn Tweeter) หรือทวีตเตอร์หัวกระสุน (Bullet Tweeter)  ด้านหน้ามีลักษณะเหมือนปากแตร และอาจมีวัสดุช่วยรีดเสียงติดตั้งไว้ที่แกนกลาง เพื่อให้สามารถได้ยินในระยะไกลๆจากดอกลำโพง วัสดุที่ใช้ทำกรวยก็มีหลากหลาย ส่วนใหญ่จะเน้นเป็นโลหะเพื่อเสียงแหลมที่คมชัด

2.มิดเรนจ์ (Midrange)

เป็นลำโพงที่ออกแบบมา เพื่อตอบสนองเสียงช่วงความถี่ย่านกลาง หรือช่วงความถี่ทำงานโดยประมาณ จาก 315 เฮิตซ์ (Hz) ถึง 3,150 เฮิตซ์ (Hz) กรวยลำโพงจะใช้วัสดุในการผลิตได้หลากหลาย อาทิเช่น กระดาษเคลือบน้ำยา, โลหะรีดบาง, โพลีเมอร์, พลาสติก และอื่นๆ ขนาดสัดส่วนโดยทั่วไป ของมิดเรนจ์ จะอยู่ที่ 2.5 นิ้ว ถึง 4 นิ้ว

สำหรับมิดเรนจ์ จะนิยมใช้กันในแบบกรวย (Cone Midrange) โดยอาจมีนวัตกรรมในส่วนของดัสแค็ป ที่แตกต่างกันไป อาทิ แบบเฟสปลั๊ก, แบบโดม, หรือลักษณะอื่นๆ

3.มิดวูฟเฟอร์ (Mid Woofer)

เป็นลำโพงที่ออกแบบมา เพื่อตอบสนองเสียงช่วงความถี่ย่านกลางต่ำ หรือช่วงความถี่ทำงานโดยประมาณ จาก 50 เฮิตซ์ (Hz) ถึง 5000 เฮิตซ์ (Hz) กรวยลำโพงจะใช้วัสดุในการผลิตได้หลากหลาย อาทิเช่น กระดาษเคลือบน้ำยา, โลหะรีดบาง, โพลีเมอร์, พลาสติก, ผสมวัสดุหลายชนิดเข้าด้วยกัน และอื่นๆ ขนาดสัดส่วนโดยทั่วไป สำหรับมิดเรนจ์ จะอยู่ที่ 5 นิ้ว ถึง 8 นิ้ว

ลำโพงมิดวูฟเฟอร์ ถือได้ว่าเป็นลำโพงที่มีการค้นคิดในเรื่องของนวัตกรรม ที่หลากหลาย ทั้งในส่วนของโครงลำโพง, ส่วนของหน้ากรวย, แม่เหล็ก และสไปเดอร์

4.ซับวูฟเฟอร์ (Sub Woofer)

เป็นลำโพงที่ออกแบบมา เพื่อตอบสนองเสียงช่วงความถี่ย่านต่ำลึก หรือช่วงความถี่ทำงานโดยประมาณ จาก 20 เฮิตซ์ (Hz) ถึง 100 เฮิตซ์ (Hz) กรวยลำโพงก็ใช้วัสดุในการผลิตได้หลากหลาย อาทิเช่น กระดาษเคลือบน้ำยา, โลหะรีดบาง, โพลีเมอร์, พลาสติก, ผสมวัสดุหลายชนิดเข้าด้วยกัน และอื่นๆ ขนาดสัดส่วนโดยทั่วไป จะอยู่ที่ 8 นิ้ว ถึง 18 นิ้ว

ปัจจุบัน ได้มีการออกแบบให้ซับวูฟเฟอร์ มีวอยซ์คอยล์ในการทำงานมากกว่าหนึ่งวอยซ์คอยล์ (บางรุ่นมีถึง 4 วอยซ์คอยล์) เพื่อความสะดวกในการต่อดอกซับวูฟเฟอร์ได้มากกว่า 1 ดอก ใช้งานร่วมกันในระบบเสียง ตอบสนองความต้องการในการสร้างพลังเสียง SPL ในปริมาณสูง

         ลำโพงแต่ลุะประเภท แต่ละรุ่น จะมีบุคลิกเสียงเป็นอย่างไรนั้น ก็ขึ้นอยู่กับองค์ประกอบทั้งหมด อันได้แก่ แม่เหล็ก, ขอบกรวยลำโพง, โครงลำโพง, วอยซ์คอยล์ และอื่นๆ โดยที่ทุกส่วนล้วนมีผลแทบทั้งหมด แต่ที่เน้นเฉพาะในเรื่องของกรวยลำโพง เพราะเป็นองค์ประกอบที่มีผลโดยตรงกับเสียงที่สามารถได้ยิน จึงมักถือเป็นตัวหลักที่จะใช้บ่งบอกถึง “เนื้อเสียง” ไงละครับ แล้วพบกันใหม่